Fetal Alcohol Syndrome (zespół alkoholowy FAS) po raz pierwszy został rozpoznany i zdiagnozowany w 1973 r. przez amerykańskich lekarzy K.L. Jonesa i D.W. Smitha. Jest to zespół wad wrodzonych, które mogą wystąpić u dzieci, których  matki spożywały alkohol podczas ciąży. Mimo że to odkrycie miało miejsce stosunkowo niedawno, zespół ten niestety jest obecnie jednym z najczęstszych, całkowicie możliwych do uniknięcia powodów zaburzeń rozwojowych u dzieci.

Przyczyny i mechanizm powstawania zespołu alkoholowego FAS

Główną przyczyną powstania zespołu alkoholowego jest spożywanie napojów procentowych przez ciężarną kobietę. Szkodliwy etanol zawarty w alkoholu przenika wówczas przez łożysko, dostając się bezpośrednio do organizmu rozwijającego się płodu. Z racji tego, że rozwijające się w łonie matki dziecko nie posiada w pełni rozwiniętego mechanizmu do metabolizowania alkoholu, płód w większości przypadku pozostaje permanentnie uszkodzony. Defekty te dotyczą komórek rozwijającego się mózgu i narządów, prowadząc do zaburzeń rozwoju psychicznego, fizycznego i behawioralnego. 

Najbardziej charakterystyczne objawy zespołu alkoholowego

Objawy zespołu alkoholowego mogą być różnorodne i występować w różnym natężeniu, w zależności od ilości spożytego alkoholu, czasu trwania ekspozycji oraz predyspozycji genetycznych. 

Najczęściej FAS rozpoznać można poprzez zaburzenia fizyczne, neurologiczne i behawioralne. Warto jednak podkreślić, że profesjonalna diagnoza to jedyny sposób na to, by jednoznacznie stwierdzić wystąpienie FAS. 

Zaburzenia fizyczne

• Niska waga urodzeniowa,
• charakterystyczne rysy twarzy,
• opóźnienia wzrostu i niskorosłość,
• możliwe wady serca i innych narządów.

Zaburzenia neurologiczne

• Obniżone IQ, 
• trudności z nauką, 
• opóźnienia rozwojowe, 
• problemy z pamięcią, 
• trudności w rozwiązywaniu problemów, 
• inne zaburzenia poznawcze.

Problemy behawioralne

• Nadpobudliwość, 
• nadwrażliwość na dźwięk i dotyk,
• trudności w koncentracji, 
• brak umiejętności radzenia sobie z emocjami,
• problemy z socjalizacją i adaptacją.

Leczenie i wsparcie dla osób z FAS

Mimo rozwoju medycyny i technologii, nie wymyślono żadnej metody leczenia przyczynowego dla osób z FAS. Zespół alkoholowy FAS pozostaje chorobą nieodwracalną, a chorzy potrzebują dożywotniego wsparcia i opieki. 

W przypadku wczesnej diagnozy i odpowiedniego wsparcia ze strony lekarzy, terapeutów oraz rodziny, możliwe jest złagodzenie objawów i poprawa jakości życia. 

Najlepsze efekty przynosi zintegrowane wsparcie, które obejmuje:

• terapie zajęciowe i fizjoterapię, aby poprawić motorykę i koordynację ruchową,
• terapie logopedyczne dla poprawy zdolności komunikacyjnych,
• terapie behawioralne, pomagające radzić sobie z trudnościami emocjonalnymi i społecznymi.

Profilaktyka to jedyne lekarstwo ma FAS

Jedyną skuteczną metodą zapobiegania FAS jest unikanie spożywania alkoholu przez kobiety w ciąży lub planujące zajście w ciążę. Nawet niewielkie ilości alkoholu mogą mieć negatywny wpływ na rozwijający się płód, dlatego rekomenduje się całkowitą abstynencję w tym okresie.

Jeśli chcą dowiedzieć się Państwo więcej o zespole alkoholowym FAS i uzyskać wsparcie, serdecznie zapraszamy do odwiedzenia ośrodka WSCEiT Stara Łubianka.